Zayıf Akım Kabloları Ve Seçim Kriterleri Nelerdir?

Elektrik, içerisinde olduğumuz modern çağın en önemli ihtiyacı olarak kabul edilir. Hayatımızda büyük yer kaplayan ve sayıları her geçen gün artan teknolojik cihazların ve araçların büyük kısmı elektrik ile çalışır. Elektrik, elektronik ve teknolojinin yer aldığı her alanda, çeşitliliğe paralel olacak şekilde farklı kullanım yerlerine uygun kablolara ihtiyaç duyulur. Kablo olmadan elektrik kullanımının mümkün olmaması nedeniyle teknolojik cihazların kablolarının insan sağlığı ve kusursuz iletim açısından bazı özellikleri taşıyor olması önemlidir.

Kablolar, elektrik akımının iletilmesinde kullanılan üzeri plastik bir yalıtkan maddeyle izole edilmiş bakır tellerden oluşan iletkenlerdir. Tekli (mono) ya da çoklu (flexible) olabilen teller kablonun iletim kalitesi üzerinde doğrudan etkilidir. Zayıf akım sistemleri ise yapıların içerisinde bilgi akışı, iletişim, kontrol ve güvenlik düzenlemelerini ve yönetimini sağlayan sistemler olarak tanımlanabilir.

Yüksek güç ve enerji gereksinimi olan cihazların yanı sıra düşük akımlarla çalışan cihazlar da bulunmaktadır. Bu cihazlar işlevlerini kullanım yerine uygun olacak şekilde tasarlanmış zayıf akım kabloları aracılığı ile yerine getirir. Kullanım alanlarına göre farklı malzemelerden üretilen zayıf akım kabloları; enerji, kontrol, haberleşme ve bilgi iletimi sağlanmasında kullanılır.

Zayıf akım kablolarının üretiminde farklı malzemeler kullanılmasına rağmen kabloların kullanılacağı yerlerde hem cihazların hem sistemin tehlike anında dahi güvenli bir şekilde fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlayacak bir kablo bütünlüğü tasarlanır.

Kabloların temel iletken malzemesi elektrolitik bakır ve alaşımları olmakla birlikte izolasyon ve kılıf malzemelerinde oldukça büyük bir çeşitlilik söz konusudur. Bu çeşitlilik ise temel olarak kullanılacak alanların farklılık gösteriyor olmasından kaynaklanır.

Zayıf Akım Kabloları Geniş Bir Kullanım Alanına Sahiptir

Zayıf akım kablo çeşitlerinin oldukça geniş bir kullanım alanı bulunur. Günümüzde akıllı yapıların çoğalması, gelişen teknolojik ilerlemeye bağlı olarak nükleer enerji, güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi üretim tesislerinde gelişmeler yaşanması, sanayi sektöründeki pek çok kuruluşun otomasyona geçmesi gibi nedenlere bağlı olarak zayıf alım kablo çeşitleri giderek artmaktadır.

Zayıf akım kablo çeşitleri arasında; kontrol kabloları, koaksiyel kablolar, kaynak kabloları, demir yolu kabloları, yangına dayanıklı kablolar, bileşik kablolar, CCTV kabloları, silikon kabloları, bus kabloları, enerji kabloları, enstrümantasyon kabloları, gemi yat kabloları, yangın alarm kabloları, tesisat kabloları, ses ve görüntü kabloları bulunur.

Zayıf akım sistemleri, düşük gerilime sahip ve insanlara zarar vermeyecek seviyede akım taşıyan elektrik altyapısı olma özelliğini taşır. Zayıf akım kabloları genellikle binaların içerisindeki kablo uygulamalarında kullanılır. Binalarda görüntü, alarm sistemi, CCTV güvenlik kamera sistemleri, ses, veri transfer ve veri akışı, güvenlik sistemleri ve telefon sistemleri gibi 1kV altı kullanımlarda zayıf akım kablolarının kullanılması tercih edilir. Zayıf akım kablo çeşitleri her alanda oldukça yüksek performansa sahiptir. Bu sayede evler ve binalar için en doğru kablo çeşidi olarak sıklıkla tercih edilir. 

Zayıf akım kablo çeşitleri alışveriş merkezlerinde, sinemalarda, yangın algılama sistemlerinde, hırsız algılama sistemlerinde, geçiş kontrol sistemlerinde (turnike, kartlı geçiş, yüz tanıma, parmak okuma, bariyer sistemleri),  telefon santrali, acil anons, merkezi TV sistemleri, akıllı ev teknolojileri ve data/network altyapı sistemlerinde de kullanılır. Çoğunlukla bina içerisinde yer alan zayıf sistem kabloları genelde 12V seviyesinde çalışırlar. Binaların güvenli yaşantısının ve enerji verimliliğinin sağlanabilmesi için zayıf akım sistemleri ile ilgili planlamaların ve uygulamaların titizlikle gerçekleştirilmesi oldukça önemlidir. Buna ek olarak hastane, sinema, okul, rezidans, havaalanı, tünel, fabrika, üniversite, kamu binaları, spor tesisleri gibi insanların yoğun olarak bulunduğu binalarda zayıf akım sistemlerinin yapılarda kullanımının yönetmeliklere ve standartlara uygunluğu dikkat edilmesi konuların başında gelmektedir. 

Zayıf Akım Kabloları Seçilirken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Zayıf akım kablo seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken kriterler;

• Yapıya döşenecek olan iç ve dış tesisata,

• Konut ya da endüstri kullanımının söz konusu olmasına,

• Yapıdaki ortamın hava sıcaklık ortalamasına,

• Ortamda bulunması olası kemirgenlere karşı dayanıklılığına,

• Kablonun üzerine binebilecek yük kapasitesine göre belirlenir.

Aynı zamanda zayıf akım kablolarının yangına ve aleve karşı dayanıklılığı, yangın durumunda alev ya da duman yayıp yaymadığı kontrol edilmelidir. Ortamda darbe, zorlama, kemirgenler gibi riskler bulunduğunda doğru kılıf seçimine ya da kabloya zırhlama ihtiyacı olup olmadığı konusuna özen gösterilmelidir. Zayıf akım kablosusunun, bulunacağı ortamda nem, kimyasal ya da yağ gibi olumsuz etkenlere maruz kalması söz konusu olduğunda kabloların çeşitli koruyucu özellikleri içerebilmesi belirleyici olmalıdır. Ayrıca tüm zayıf akım kablolarının enerji beslemelerinin UPS’ten yapılmış olması en önemli konulardan biridir. Ortamda, zayıf akım kablolarından iletilecek olan sinyali etkileyebilecek bir başka sinyal bulunduğunda ekranlama gerekebilir. Ekranlamanın kalitesi için örgü kapama oranlarına en üst düzeyde dikkat edilmelidir.

Zayıf akım kablolarının kullanılacağı devrenin tipine ve kullanılacağı alanlara göre yerel ya da uluslararası bazı standartlara uyması beklenir. Bazı özel şartnamelerde uygunluğunun talep edildiği durumlar da olabilir.