TTR Kablo Ne İçin Kullanılır?

TTR kablo çok sayıda ince bakır tel bir araya getirilip PVC ile kaplanarak oluşturulan iletkenlerin, PVC kılıfla bir araya getirilip aralarının PVC dolguyla doldurulduğu kablo türü olarak tanımlanabilir. TTR kabloların yapısında PVC ile kaplanmış farklı sayıda iletken bulunabilir. PVC kabloların her damarı da kendi içerisinde birçok sayıda iletken telden meydana gelir. TTR kablo kullanımında en üst düzey performansın sergilenebilmesi için kullanım alanına ve amacına uygun özelliklere sahip TTR kablo türü seçilmelidir.

Elektrik enerjisinin iletilmesi ve dağıtılması aşamasında pek çok farklı kablo türünün kullanılması mümkündür. Bunlardan biri de TTR kablolardır. Kablo türleri kullanım alanlarına göre farklılık gösterdiğinden kabloların nitelikleri de kullanılacakları yere göre değişiklik gösterebilirler. TTR kablolar aynı zamanda NYAF kablolar topluluğu olarak da ifade edilebilir. 

TTR Kablolar Ne İşe Yarar?

Elektrik sektöründe oldukça yaygın bir şekilde kullanılan TTR kablolar esnek bir kullanım alanına sahiptir. Kullanım alanına göre TTR kabloların uygun kesitlerde olması zorunludur. Çoğunlukla seyyar kablo olarak elektrik tesisatını zorlamayacak özellikteki neli ve ıslak alanlarda, tesisata ekleme yapılması gereken yerlerde, ana elektrik tesisatında yer almayıp sonradan çekilen aydınlatma tesisatlarında, elektronik aletlerin iç mekanizmalarında ve enerjisinin sağlandığı kablolarda yaygın bir şekilde kullanılırlar.

PVC izolasyonuna sahip olması TTR kablolara güvenli kullanım imkanı verir. Genelde evlerde kullanılan malzemelerde tercih edilen TTR kablolar mekanik zorlamanın en az düzeyde olduğu elektrik tesisatlarında kullanılmalıdırlar. 

TTR kablolar genellikle şantiyelerde, ek tesisat çekilme ihtiyacı bulunan durumlarda ve uzatma kablolarında kullanılmasının yanı sıra mekanik zorlanmanın az olduğu ıslak ve nemli alanlarda da kullanılabilir. TTR kabloların kesit alanları seçilirken beslenecek yükün büyüklüğü ve kablonun uzunluğu göz önünde bulundurulmalıdır. Bunun için de kabloların akım taşıma kapasitesi kontrol edilmeli ve gerilim düşümü hesabı yapılmalıdır. Hafif mekanik zorlanmaların olduğu elektrik bağlantılarına sahip ev aletlerinde de TTR kablo kullanımı tercih edilebilir. 

TTR kablolar dış yapıları itibarıyla ince bakır telden imal edilirler ve PVC kaplamalıdırlar. İçlerinde yer alan kablo sayısına ve kabloların üzerindeki kesit miktarına göre TTR kablolar sınıflandırılabilirler. 1.5 mm kesiti ve içinde 2 damara sahip olan TTR kablolara 2x1 5TTR kablo adı verilir. Kabloların içerisinde yer alan damar sayısı kabloların dayanıklılığının bir göstergesi olarak kabul edilmekte olduğu için kablo seçimi yapılırken emniyet ve TTR kablo akım taşıma kapasiteleri göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Kabloların damar sayısının fazla olması hem güvenlik hem verim açısından oldukça önemli bir avantaj olarak kabul edilir. TTR kabloların akım taşıma kapasiteleri ise kablonun üretiminde kullanılan malzemelere ve damar sayısına göre 3 - 32 A aralığında değişiklik göstermektedir.

İnce telli ya da kalın telli kablolarda tek damarlı ya da çok damarlı kablo seçimini etkileyen faktörlerin başında skin effect diğer bir deyişle yüzey etkisi gelmektedir. Bir kablodan geçen akım, skin effect etkisi ile kablonun dış yüzeylerine doğru taşınmakta olup bu etki yüksek frekanslarda çok daha fazla görülmekte ve bu durum kayıplara neden olabilmektedir. Bunun engellenebilmesi için aynı kesitli tek damarlı kablo kullanılmasındansa çok damarlı kablo kullanımı tercih edilerek bu sorun ortadan kaldırılabilmektedir.

Kablo Seçim Kriterleri

Kablo seçimi yapılırken öncelikle kablonun kullanım alanı ve kullanım amacı belirlenmelidir. Kablonun yalıtım seviyesi ve ortam çalışma sıcaklığı tespit edilmelidir. Kablo ortam çalışma sıcaklığı yalıtım ve koruyucu kılıf malzemesi seçiminde oldukça önemli bir role sahip bulunmaktadır. Kablo çalışma ortamında kimyasal, asit, nem, yağ gibi etkenlere maruz kalacaksa uygun yalıtım ve koruyucu kılıf malzemesi seçilmesine özen gösterilmelidir. Kablo kesiti yaşayacağı akıma ve sinyale göre değişebileceğinden kablo boyu kesit seçiminde de etkilidir. Kablonun hareketli olması iletken tasarımı, yalıtım ve koruyucu kılıf malzemelerinde değişiklik yapılması ihtiyacı doğuracağından kablonun sabit mi hareketli mi olacağı belirlenmelidir. 

Kablo Yalıtım Malzemeleri Seçim Kriterleri

Kablo yalıtım malzemeleri seçilirken; elektriksek özellikler, yanma özelliği, sıcaklık direnci (çalışma sıcaklığı) ve esneklik gibi kriterler dikkate alınmalıdır. Ayrıca kablonun bina içi ve dışı kullanıma uygun olacak şekilde seçilmesi önemlidir. Kablo üretiminde kullanılan koruyucu kılıf malzemesi seçimini etkiler. Koruyucu kılıf rengi ise bina içi ve bina dışı kullanımda etkilidir. Siyah renk UV dayanımlı olup tipik harici kablo rengi olarak bilinir. Diğer renkler harici uygulamalarda kullanılmak zorunda olunduğu durumlarda koruyucu kılıf malzemesinde UV stabilizanların kullanılması tercih edilmelidir.

Koruyucu kılıf seçilirken;

• Kablo çalışma sıcaklığı (sıcaklık direnci)

• Esneklik

• Kimyasallara ve yağlara dayanım

• Yanma özelliği (alev geciktirici)

• Dahili ya da harici kullanım (UV dayanımı)

• Kemirgenlere dayanım gibi etkenler göz önünde bulundurulmalıdır.

Bir ya da daha fazla faktörün etkisi altında olan bir kablonun temel özelliklerinde kalıcı değişimler oluşmasına kablonun yaşlanması adı verilir. Kablolarda yaşlanmaya ve deformasyona neden olan etkenler arasında; mekanik stres, elektriksel stres, termal stres, kimyasal etkenler ve çevresel kirlilik sayılabilir.